Για την καλλιτεχνική διδασκαλία σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης

ΑΘΗΝΑ  19/11/2012
Αρ. πρωτ. 3

Προς :      
• τον Υπουργό Παιδείας κ. Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο
• τον  Υφυπουργό Παιδείας κ. Θεόδωρο Παπαθεοδώρου
• τον Ειδικό Γραμματέα Υπ. Παιδείας κ. Σωτήριο Γκλαβά

Υπ’ όψιν:  Δ/ντή Σπουδών Β΄/θμιας Εκπ/σης Δ/ντή Σπουδών Α΄/θμιας Εκπ/σης

Κοιν:      
• Συμβούλους Καλλιτεχνικών Μαθημάτων                                                                      
• Πρυτανικό Συμβούλιο ΑΣΚΤ
• Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπ/σης
• Διδασκαλική  Ομοσπονδία  Ελλάδας
• Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας
  ΘΕΜΑ: Για την καλλιτεχνική διδασκαλία σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης

Μάθημα εργαστηριακό
Η φύση του γνωστικού αντικειμένου των Καλλιτεχνικών μαθημάτων είναι εργαστηριακή, θέση που υπαγορεύεται άλλωστε και από το χαρακτήρα των σπουδών στις σχολές Καλών Τεχνών απ’ όπου προέρχονται οι εκπαιδευτικοί Τέχνης.
   Η διαπίστωση αυτή είναι καθημερινή πραγματικότητα, πιστοποιημένη από τους σχολικούς Συμβούλους του κλάδου, τους διδάσκοντες και διδασκόμενους, τους διευθυντές των σχολικών μονάδων, τους γονείς και κηδεμόνες και την επαγγελματική πρακτική.
Καθολική είναι η διαπίστωση ότι η απουσία εργαστηριακής σπουδής, μειώνει σημαντικά την απόδοση και επίδοση διδασκόντων και διδασκομένων, δυσχεραίνει υπερβολικά την  εφαρμογή του Προγράμματος Σπουδών, με συνέπεια να πραγματώνεται αναπόφευκτα μικρό μόνο μέρος της προβλεπόμενης ύλης.
    Ο χαρακτήρας των Καλλιτεχνικών Μαθημάτων και των εφαρμογών τους είναι αναμφισβήτητα εργαστηριακός και με βάση αυτόν ακριβώς το χαρακτήρα πρέπει να καθορίζονται οι σχετικές με τη διδασκαλία τους οδηγίες, παντού, σ’ όλη την εκπαίδευση.

  Αναπόσπαστο συστατικό της Γενικής Παιδείας
   Στις αλλεπάλληλες μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση, τις τελευταίες τουλάχιστον δεκαετίες, αν και από την πλευρά των ιθυνόντων που τις επέβαλαν, η ρητορική περί καλλιτεχνικής παιδείας γνώρισε, γενικά, έξαρση, η θέση των συναφών με την τέχνη μαθημάτων στο σχολείο γνώρισε στην πράξη πιο έντονη υποβάθμιση και απαξίωση.
Η τέχνη ενσωματώνει σε μια ενιαία διαδικασία, διανοητική και χειρωνακτική εργασία.
Το περιεχόμενο της διδασκαλίας της καλύπτει, ανεξάρτητα από συμβατικές ταξινομήσεις, ένα ειδικό πεδίο της ανθρώπινης γνώσης και εμπειρίας.
Αν και είναι προφανές ότι το περιεχόμενο της διδασκαλίας της τέχνης δεν μπορεί και δεν είναι δυνατόν να ταυτιστεί ή συγχωνευτεί με εκείνο των σπουδών οποιωνδήποτε επιστημών (είτε των ονομαζόμενων ανθρωπιστικών, είτε των θετικών), λειτουργεί ωστόσο σαν ένας ιδιόμορφος ενοποιητικός κρίκος ανάμεσά τους, αγγίζοντας και επαναπροσδιορίζοντας θεμελιακά στοιχεία και πλευρές τους, με τους τρόπους, τα μέσα και τις μεθόδους της τέχνης.
Από τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητές της αυτές, η διδασκαλία της Τέχνης οφείλει να αποτελεί αναπόσπαστο όσο και ουσιαστικό συστατικό στοιχείο της Γενικής Παιδείας.
Από την άποψη αυτή είναι απαραίτητο η διδασκαλία της Τέχνης να περιλαμβάνεται στα μαθήματα Γενικής Παιδείας όλης της Εκπαίδευσης, ειδικά της Δευτεροβάθμιας  όλων των τύπων και όλων των βαθμίδων της.
 Η τέχνη ενώ λειτουργεί αυτεξούσια αλλά και ενοποιητικά για ποικίλα γνωστικά αντικείμενα στο επίπεδο της γενικής διδασκαλίας της, ταυτόχρονα υποβοηθά αποφασιστικά αλλά και προϋποθέτει την εξειδίκευση και την τεχνική κατάρτιση σε πολλά επίσης επιμέρους γνωστικά αντικείμενα.
   Συνεπώς η διδασκαλία της οφείλει επίσης να περιλαμβάνεται σαν αναντικατάστατο συστατικό στοιχείο και όλων εκείνων των ειδικών σπουδών που συναρτώνται και συνδέονται, όπως τα βαγόνια με την ατμομηχανή, με το καθαυτό φαινόμενο της Τέχνης.
   Με δυο λόγια και μεταφέροντας τα πράγματα στην εκπαιδευτική μας πραγματικότητα, η διδασκαλία της τέχνης είναι απαραίτητη τόσο ως μάθημα Γενικής Παιδείας στο Γυμνάσιο, όσο και ως μάθημα Γενικής Παιδείας καθώς και μάθημα Επιλογής στο Λύκειο.

Α)  ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ
   Όπως προαναφέρθηκε, το μάθημα των Καλλιτεχνικών είναι κατ’ εξοχήν εργαστηριακό.
Η θεωρητική διδασκαλία για την τέχνη, μπορεί να αφομοιωθεί μόνο σε σύνδεση με την πρακτική, εργαστηριακή δουλειά. Αυτό το οφθαλμοφανές πέραν πάσης αμφιβολίας  γεγονός, αναγκάζονται να το παραδεχθούν, και οι οδηγίες του Υπουργείου για τη διδακτέα ύλη και τη διδασκαλία των μαθημάτων στο Γυμνάσιο και στο Ενιαίο Λύκειο.

   Για το μάθημα των εικαστικών, είναι προφανής η ανάγκη στοιχειώδους αποθέματος κοινόχρηστων υλικών για ομαδικές και εξατομικευμένες εργασίες, αφού η χρήση των ατομικών υλικών με τις παρούσες δυσμενείς οικονομικές συνθήκες διαπιστώνεται ότι είναι σχεδόν απαγορευτική.
   Το κόστος των ατομικών υλικών είναι τουλάχιστον εξαπλάσιο από το αντίστοιχο των κοινόχρηστων το οποίο μειώνεται τα επόμενα σχολικά έτη λόγω επαναχρησιμοποίησης πολλών από τα ήδη υπάρχοντα αποθέματα υλικών εργαστηρίου.
   Πιο συγκεκριμένα, το κόστος για τα ατομικά υλικά της χρονιάς για τα Γυμνάσια, φέτος εκτιμήθηκε ανάμεσα στα 20-25 €, ενώ το κόστος ομαδικών υλικών δεν ξεπέρασε τα 5€ κατ’ άτομο.
   Η χρησιμοποίηση κοινών υλικών όμως προϋποθέτει την ύπαρξη εργαστηριακού χώρου. Για τους λόγους αυτούς υπογραμμίζουμε την ιδιαίτερη ανάγκη οργάνωσης Εργαστηρίου Εικαστικών στη σχολική μονάδα, με απώτερο στόχο τη διαμόρφωση, βαθμιαία, ειδικών αιθουσών κατάλληλα εξοπλισμένων, όπως προβλέπεται και από το πρόγραμμα σπουδών.

  Όσο το μάθημα των Εικαστικών δεν θα χαρακτηρίζεται εργαστηριακό και θα εξακολουθεί να παραμένει μονόωρο, θα ακυρώνονται οι σημαντικές προσπάθειες και δημιουργικές πρωτοβουλίες των εικαστικών, που υπό τις παρούσες συνθήκες αναγκάζονται να τρέχουν όχι σε ένα και δύο, αλλά πολύ συχνά και σε περισσότερα σχολεία για να συμπληρώσουν ωράριο, ενώ είναι αδύνατο να αποκαταστήσουν έτσι την αναγκαία για την καλλιτεχνική διδασκαλία επαφή με το μαθητή, αφού ουσιαστικά απευθύνονται σε πάνω από 500-600 μαθητές την εβδομάδα, δηλαδή επικοινωνούν με κάθε μαθητή για ένα λεπτό κατά μέσο όρο!
Για τη διδασκαλία του μαθήματος είναι απαραίτητο να υπάρχει συνεχόμενο δίωρο.
Για τη στοιχειώδη κάλυψη των πιο άμεσων αναγκών, προτείνουμε να γίνει τουλάχιστον το μοίρασμα των τμημάτων στα δύο, όπως στα μαθήματα Τεχνολογίας, Πληροφορικής, Σ.Ε.Π., έτσι ώστε να μπορεί να υπάρχει και η προσωπική ενδυνάμωση της δημιουργικότητας αλλά και η τεχνική στήριξη σε σχέση με υλικά και σύγχρονες μεθόδους εργασίας με την εικόνα που σήμερα είναι αναγκαία σε όλα τα μαθήματα, πρότζεκτς, ενημερώσεις, παρουσιάσεις, κλπ.

   Επίσης είναι αναγκαίο να  εφαρμοστεί το Πολιτιστικό δίωρο με κάλυψη ωραρίου για τους εικαστικούς (2 ώρες). Μέσα σ’ αυτό το δίωρο θα δοθεί η δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να διοργανώσει τις ετήσιες εκθέσεις του σχολείου, τα σκηνικά των εορτών, άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες  για σχολικές εκδηλώσεις κλπ.
Άλλωστε αυτό γίνεται και με τον κλάδο της Μουσικής, για τη συγκρότηση χορωδίας.
Και όσον αφορά  την παράδοξη βαθμολόγηση του μαθήματος των Εικαστικών από κοινού με τη Μουσική, πράγμα που αδικεί και τα δύο μαθήματα, προτείνουμε την κατάργησή της.

Β)  ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ    
Κορύφωση των δυνατοτήτων εμπέδωσης, στερέωσης και δυναμικής συμβολής της καλλιτεχνικής διδασκαλίας στην όλη εκπαιδευτική διαδικασία, έπρεπε και θα μπορούσε να εκδηλώνεται στο Λύκειο, όπου αντικειμενικά το μαθητικό δυναμικό είναι ικανότερο να αφομοιώσει την καλλιτεχνική διδασκαλία, διαθέτοντας μεγαλύτερη ωρίμανση και εκδηλώνοντας ευαίσθητες διανοητικές αναζητήσεις καθώς και προβληματισμούς επαγγελματικού προσανατολισμού.
   Αντί οι ιθύνοντες της εκπαίδευσης, εκεί κατ’ εξοχήν, στο Λύκειο, να δώσουν το απαιτούμενο έδαφος ανάπτυξης της διδασκαλίας Τέχνης, έχουν επιβάλλει ακριβώς το αντίθετο: εξοστράκισαν πλήρως την καλλιτεχνική διδασκαλία από τα μαθήματα Γενικής Παιδείας του Λυκείου, ενώ σαν μάθημα «επιλογής» τα μαθήματα τέχνης περισσότερο  υπάρχουν στα χαρτιά παρά στην πράξη.
   Ζητούμε να αποκατασταθεί η διδασκαλία Τέχνης, σαν μάθημα Γενικής Παιδείας,
σ’ όλες τις τάξεις του Λυκείου. Σε αντιστοίχηση προς την ανάγκη αυτή, να δημιουργηθούν οργανικές θέσεις καθηγητών καλλιτεχνικών ΠΕ08 και στο Λύκειο.
   Κάτω από τις υπάρχουσες συνθήκες και σαν εναλλακτική δυνατότητα στοιχειώδους κάλυψης της ανάγκης ένταξης των μαθημάτων Τέχνης στα μαθήματα Γενικής Παιδείας, προτείνουμε την κατά προτεραιότητα ένταξη των εικαστικών ΠΕ08 στα «πρότζεκτς» Λυκείου.
Τα προγράμματα αυτά επικεντρώνονται συνήθως στην πράξη σε θέματα «Τέχνης και Πολιτισμού» και είναι ευνόητο ότι περισσότερο από κάθε άλλη ειδικότητα μπορούν να δώσουν ουσιαστικό περιεχόμενο στα θέματα αυτά οι εικαστικοί.
   Σ’ ότι αφορά τις ισχύουσες προϋποθέσεις λειτουργίας των μαθημάτων Τέχνης ως μαθημάτων επιλογής, πρέπει να υπενθυμίσουμε τα παρακάτω:

Από την Α΄ Λυκείου απουσιάζει παντελώς επειδή καταργήθηκε την προηγούμενη σχολική χρονιά.

   Το «Ελεύθερο Σχέδιο» που αποτελεί τον πυρήνα της διδασκαλίας κάθε είδους σπουδών με καλλιτεχνική διάσταση, προβλέπεται υπό πολύπλοκες προϋποθέσεις σαν «επιλογή» μόνο στη Β΄ Λυκείου ενώ απουσιάζει εντελώς από τη Γ΄ Λυκείου.
Η απουσία του Ελευθέρου σχεδίου από τη Γ΄ Λυκείου είναι από κάθε άποψη ακατανόητη και επιζήμια. Ανακόπτεται απότομα και αδικαιολόγητα, έτσι, η διδασκαλία ενός μαθήματος απαραίτητου για μια πλατιά γκάμα σπουδών, στην τάξη ακριβώς εκείνη που θα έπρεπε η διδασκαλία του να γίνεται πιο συστηματική και να κορυφώνεται. Η μη διδασκαλία του Ελευθέρου σχεδίου στη Γ΄ Λυκείου επιδρά αποθαρρυντικά ως προς την επιλογή του μαθήματος και στις προηγούμενες τάξεις.
   Παράλληλα στη Β΄ Λυκείου, σαν δυνατότητα επιλογής για το μαθητή προβλέπεται διαζευκτικά το «Ελεύθερο σχέδιο» ή το «Γραμμικό σχέδιο», δηλαδή ένα εκ των δύο αυτών μαθημάτων, όχι όμως και τα δύο, παρά το ότι και τα δύο εξετάζονται στις Πανελλαδικές και παρά το ότι με τον τρόπο αυτό περιορίζονται, εξασθενούν έως και εκμηδενίζονται αμοιβαία οι πιθανότητες δημιουργίας τμημάτων τόσο για το Ελεύθερο, όσο και για το Γραμμικό σχέδιο.
Όπως μαρτυρούν τα γεγονότα και όπως επιβεβαιώνει η εμπειρία εφαρμογής των παραπάνω ρυθμίσεων, δεν είναι δυνατόν με τις προϋποθέσεις αυτές, παρά μόνο σε πολύ λίγες περιπτώσεις και με μύρια δεινοπαθήματα διδασκόντων και διδασκομένων, να σχηματίζονται τμήματα στη Β΄ Λυκείου.
   Η υπεύθυνη αντιμετώπιση των υπαρκτών αυτών διδακτικών προβλημάτων, επιβάλλει την άμεση τροποποίηση του ισχύοντος προγράμματος, και πιστεύουμε πως οι προτάσεις που πιο κάτω συνοψίζουμε, είναι απολύτως αναγκαίες ώστε η διδασκαλία των μαθημάτων επιλογής «Ελεύθερο σχέδιο» και «Γραμμικό σχέδιο» να πάψει να αποτελεί εικονική πραγματικότητα.

Επιβάλλεται λοιπόν:
α)  Ένταξη του μαθήματος επιλογής «Ελεύθερο σχέδιο» τόσο στην Α΄ Λυκείου, όσο και  στη Γ΄ Λυκείου.
β) Τα ειδικά μαθήματα «Ελεύθερο σχέδιο» και «Γραμμικό σχέδιο» να μπορούν να επιλεγούν από τους μαθητές και τα δύο και όχι μόνο το ένα από αυτά. Η ρύθμιση αυτή υπαγορεύεται από το γεγονός ότι τα μαθήματα αυτά αν και είναι διαφορετικά, ωστόσο είναι συνυφασμένα και αλληλοσυνδέονται, και στις εξετάσεις για τα ΑΕΙ – ΤΕΙ  εξετάζονται και τα δύο.
γ)  Να υπάρχει η δυνατότητα συγκρότησης τμημάτων Ελεύθερου – Γραμμικού σχεδίου
με ελάχιστο αριθμό πέντε (5) και μέγιστο (10) μαθητών. Εάν ένα τμήμα συγκροτείται με περισσότερους των 10, να χωρίζεται σε δύο, πράγμα που υπαγορεύεται από τον εργαστηριακό χαρακτήρα των μαθημάτων αυτών, που σε κάθε περίπτωση η διδασκαλία
τους γίνεται κάτω από περιορισμούς και δυσμενείς όρους, όπως η ανυπαρξία κατάλληλα διαμορφωμένων αιθουσών, κ. ά.
δ) Η διδασκαλία κάθε σχεδίου πρέπει να είναι τουλάχιστον 3 συνεχόμενες ώρες την εβδομάδα (δηλ. 3 ώρες Ελεύθερο, 3 ώρες Γραμμικό). Σημειώνουμε ότι η εξέταση κάθε σχεδίου στις Πανελλαδικές, διαρκεί 6 ώρες.

Γ)  ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
  Το ΥΠΑΙΘΠΑ ενέταξε στα ΕΠΑΛ τον τομέα των Εφαρμοσμένων Τεχνών αλλά με μια μόνο ειδικότητα, εκείνη δηλαδή των Γραφικών Τεχνών, εξαιρώντας άλλες δύο τουλάχιστον βασικές ειδικότητες (όπως της Διακοσμητικής και της Συντήρησης) που θα έπρεπε και αυτές να ενταχθούν στα ΕΠΑΛ, διατηρώντας και εξασφαλίζοντας τη δυνατότητα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, όπου λειτουργούν αντίστοιχα τμήματα και σχολές Εφαρμοσμένων Τεχνών, και όπου είναι φυσικά εντελώς ανακόλουθο και παράδοξο να μην έχουν πρόσβαση σ’ αυτές οι σπουδαστές της Τεχνικοεπαγγελματικής Εκπαίδευσης.
Πέραν τούτου, πρέπει να παρατηρήσουμε ότι στην ισχύουσα διάρθρωση, στην Α΄ τάξη ΕΠΑΛ, στον «κύκλο τεχνολογίας», δεν προβλέπεται η διδασκαλία ούτε του μαθήματος Αισθητική Αγωγή ούτε του μαθήματος Ελεύθερο Σχέδιο, πράγμα που ισοδυναμεί με την εκτόπιση των καλλιτεχνικών από την Α΄ τάξη ΕΠΑΛ. 
Όχι μόνο αναιτιολόγητα εκτοπίζονται από την Α΄ τάξη ΕΠΑΛ τα καλλιτεχνικά αυτά μαθήματα, των οποίων η διδασκαλία με αυτήν ή την άλλη μορφή είναι απαραίτητη, αλλά εκτοπίζονται γενικότερα οι εικαστικοί καλλιτέχνες από την τάξη αυτή (!) αφού και στο προβλεπόμενο συναφές μάθημα «Τεχνικό σχέδιο» στον αντίστοιχο κύκλο της Α΄ τάξης ΕΠΑΛ, αποκλείονται οι εικαστικοί ΠΕ08 ακόμα και από τη Β΄ ανάθεση!
Επιβάλλεται η αναγνώριση των εικαστικών μαθημάτων ως εργαστηριακά και να πραγματοποιηθεί η ένταξη της ειδικότητάς στο ΣΕΚ. Ενώ είναι η μόνη ειδικότητα που μπορεί να διδάξει και να συνδέσει όλες τις ειδικότητες του τομέα των εφαρμοσμένων τεχνών, δεν έχει ακόμη χαρακτηριστεί ως εργαστηριακή.
Σε πιθανά επικείμενη αλλαγή του σχολικού μοντέλου στην ΤΕΕ, ζητούμε να συμμετάσχει ενεργά ο κλάδος ΠΕ08 στην συγκρότηση και διαμόρφωση του τομέα των εφαρμοσμένων τεχνών, ως ο πλέον αρμόδιος.

Δ)  ΑΝΑΘΕΣΕΙΣ
Σ’ ότι αφορά το Γυμνάσιο και το Γενικό Λύκειο η αντιστοιχία των διδασκομένων καλλιτεχνικών μαθημάτων και ειδικοτήτων σε Α΄ και Β΄ ανάθεση παραμένει αμετάβλητη όπως πριν και συνεπώς ανεξάρτητα από τις σοβαρές ενστάσεις και την αντίθεσή μας για άλλα κρίσιμα θέματα που αφορούν στη διδασκαλία των καλλιτεχνικών μαθημάτων στο Λύκειο, θεωρούμε ότι η αντιστοιχία στις αναθέσεις είναι βάσιμη και σωστή.
Αλλά δεν είναι ούτε σωστή ούτε βάσιμη, αντίθετα είναι σε πολλές περιπτώσεις πολύ εσφαλμένη η καθοριζόμενη αντιστοιχία καλλιτεχνικών μαθημάτων και ειδικοτήτων για Α΄ ή Β΄ ανάθεση, στα ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ.
  Το Ελεύθερο Σχέδιο, οφείλει να ανατίθεται αποκλειστικά ως πρώτη ανάθεση στους εικαστικούς καλλιτέχνες, και μόνο ως δεύτερη ανάθεση σε οποιαδήποτε άλλη ειδικότητα. Αυτό – κρίνοντας με αυθεντικά καλλιτεχνικά και επιστημονικά κριτήρια – είναι πέραν πάσης αμφισβήτησης, και μόνο ξένες προς τα καλλιτεχνικά και επιστημονικά κριτήρια αντιλήψεις, μπορεί να οδηγούν σε ρυθμίσεις σαν αυτές που καθορίζει για τα ΕΠΑΛ – ΕΠΑΣ η υπουργική απόφαση για τις αναθέσεις.
Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τα μαθήματα που αναφέρονται στη «Σύνθεση» καθώς και για τα μαθήματα που αφορούν τη διδασκαλία του Χρώματος ή τη Γλυπτική κάτω από οποιαδήποτε μορφή και επιμέρους εφαρμογή.
Με δυο λόγια, τα συναφή με Ελεύθερο Σχέδιο, Αρχές Σύνθεσης, Χρώμα, Γλυπτική μαθήματα, ανήκουν στην Εικαστική διδασκαλία και συνεπώς ως Α΄ ανάθεση πρέπει αποκλειστικά να δίνονται στους εικαστικούς (ΠΕ08). 

Πέραν τούτου, παρατηρείται ότι στον πίνακα αναθέσεων που κατάρτισε το Υπουργείο, με εσφαλμένο επίσης τρόπο ρυθμίζεται όχι μόνο η Α΄ ανάθεση των μαθημάτων που προαναφέρθηκαν αλλά και η Β΄ ανάθεση, όπως ιδιαίτερα χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Γραμμικού Σχεδίου, (πχ Α΄ ΕΠΑΣ στις ειδικότητες του τομέα εφαρμοσμένων τεχνών, κεραμικής – πηλοπλαστικής, σχεδιασμού εσωτερικών χώρων, συντήρησης) όπου οι εικαστικοί παραδόξως εξαιρούνται από τη Β΄ ανάθεση, πράγμα εντελώς ακατανόητο και ασύμβατο προς την αντιστοιχία μαθημάτων – ειδικοτήτων.
   Τονίζουμε τον αποκλεισμό και τις τραγελαφικές ανακολουθίες στις αναθέσεις: Πχ
Αποκλειόμαστε από την ανάθεση του Γραμμικού Σχεδίου στη Β΄ Τάξη Γραφικών Τεχνών και στην Α΄ Τάξη των ΕΠΑΣ των ειδικοτήτων: Σχεδιασμός εσωτερικών χώρων, κεραμικής πηλοπλαστικής, ενώ το έχουμε Β΄ ανάθεση στη Γ΄ τάξη Γραφικών Τεχνών.
   Εξίσου λαθεμένο και ακατανόητο είναι ότι σύμφωνα με την υπουργική απόφαση στην Α΄ τάξη ΕΠΑΛ, δεν προβλέπεται Ελεύθερο Σχέδιο και Γραμμικό Σχέδιο όπως θα ήταν λογικά αναμενόμενο και σύμφωνο προς τις γενικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ώστε να υπάρχει ομαλή μετάβαση στη διδασκαλία στις επόμενες τάξεις. Υποκαθίσταται από το Τεχνικό σχέδιο το οποίο αποτελεί στην ουσία (και με βάση τα ισχύοντα αναλυτικά προγράμματα) παραλλαγή του Γραμμικού σχεδίου. Πλην όμως αν και προβλέπεται στον κύκλο Τεχνολογίας Α΄ τάξης  ΕΠΑΛ, το Τεχνικό σχέδιο, οι εικαστικοί αποκλείονται από τη διδασκαλία του, ενώ έπρεπε να συμπεριλαμβάνονται όπως τα προηγούμενα έτη και όπως στο Γενικό Λύκειο, στη Β΄ ανάθεση.
Συνοψίζοντας, στα καλούμενα «σχεδιαστικά» και σε όλα ανεξαιρέτως τα συναφή με την τέχνη και τις εφαρμογές της μαθήματα, (συμπεριλαμβάνοντας και τις αντίστοιχες εφαρμογές Η/Υ) πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνονται στις αναθέσεις (είτε Α΄, είτε Β΄ ανάθεση, είτε και τα δύο) οι εικαστικοί καλλιτέχνες.

ΣΧΟΛΕΙΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ   ΕΕΕΕΚ  
   Αν και ο ιδρυτικός προσανατολισμός των σχολείων Ειδικής Αγωγής περιλαμβάνει ως προτεραιότητα την τέχνη και τις χειροτεχνικές εφαρμογές της, το Υπουργείο Παιδείας δεν στελεχώνει όλα τα ΕΕΕΕΚ με μόνιμους εκπαιδευτικούς ΠΕ08. Δεν ανοίγει οργανικές θέσεις  σε αυτά αλλά και στα Ειδικά Γυμνάσια και Δημοτικά σχολεία.
   Λανθασμένη και προβληματική είναι η αντιστοίχιση μαθημάτων και ειδικοτήτων στα Εργαστήρια Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΕΕΚ), όπου οι εικαστικοί εκπαιδευτικοί δεν κατέχουν την αποκλειστική πρώτη ανάθεση στη διδασκαλία της «Αισθητικής Αγωγής».
   Επίσης τα εργαστηριακά μαθήματα των ΕΕΕΕΚ (Χειροτεχνίας, Λαϊκής Τέχνης, Ξυλογλυπτικής, Αγγειοπλαστικής-Κεραμικής, Κηροπλαστικής, Μεταξοτυπίας, Βιβλιοδεσίας, και Ψηφιδογραφίας-Υαλουργίας) πρέπει να δίνονται ως Α΄ ανάθεση στους Εικαστικούς ΠΕ08, αποτελώντας το κατ’ εξοχήν περιεχόμενο των εικαστικών σπουδών και των πρακτικών εφαρμογών τους.
   Άλλωστε τα παραπάνω αντίστοιχα εργαστηριακά μαθήματα δίδονται Α΄ ανάθεση στην Τεχνική Εκπαίδευση.

Ε)  ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ
Η Εικαστική διδασκαλία, αν και προσφέρει αναμφισβήτητα δημιουργικές και ζωογονητικές πτυχές στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, πράγμα που αναγνωρίζεται ευρύτερα, δεν παύει ωστόσο με τους υπάρχοντες όρους να καλύπτει ελάχιστο σχολικό εύρος, ενώ είναι παντελώς απούσα από τον μεγάλο αριθμό των δημοτικών σχολείων.
Είναι ανάγκη να απλωθούν στην Πρωτοβάθμια, οι βάσεις μιας οργανωμένης αισθητικής και καλλιτεχνικής καλλιέργειας.
Θεωρούμε απαραίτητο από την άποψη αυτή πέρα από τη δυνατότητα που υπάρχει για συμπληρωματική και υπό προϋποθέσεις διάθεση καθηγητών καλλιτεχνικών στην Πρωτοβάθμια, το άνοιγμα οργανικών θέσεων στα Δημοτικά σχολεία, για την ειδικότητα (ΠΕ08) των Καλλιτεχνικών, ώστε διαδοχικά να καλυφθούν πανελλαδικά όλα τα κενά στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση.

   Εμείς ως αληθινά καινοτόμα παρέμβαση που θα μπορούσε να επιφέρει αναζωογόνηση και εμπλουτισμό στη συνολική οργάνωση των σπουδών και σ’ όλο το περιεχόμενο του σχολείου στην Εκπαίδευση, θεωρούμε την αναγωγή της καλλιτεχνικής παιδείας σ’ έναν από τους βασικότερους άξονες όλης της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
   Ωστόσο προσδιορίζουμε τις προτάσεις μας, όχι με βάση τέτοιες υψηλές προσδοκίες, αλλά με βάση τις πιο επείγουσες ανάγκες εξασφάλισης εκείνων των προϋποθέσεων, χωρίς την εκπλήρωση των οποίων η καλλιτεχνική εκπαίδευση, ανεξάρτητα από όποιες επιμέρους ρυθμίσεις, θα παραμένει στο περιθώριο, εξοστρακισμένη από τον εκπαιδευτικό κορμό, τυπικό συμπλήρωμα – και στην ουσία διάτρητο μπάλωμα – της εκπαιδευτικής μας πραγματικότητας.

   Επιδιώκοντας να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στα πιο ουσιώδη και κρίνοντας απ’ αυτήν τη σκοπιά τα προβλήματα, εκτιμούμε ότι είναι απαραίτητο να υπάρξουν άμεσες επιλογές, στήριξης της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης.

                  Για το Δ.Σ. της  Ένωσης Εκπαιδευτικών Εικαστικών  Μαθημάτων

                   Η  Γραμματέας                                                       Η  Πρόεδρος

                   Ν. Παληοκώστα                                                       Ζ.  Χατζή

Twitter

Linkedin

Google

Facebook